|
» ÇOBAN ve KANGAL KÖPEĞİ «
Türkiye'de koyun yetiştiriciliği genellikle meraya dayalı olarak yapılmaktadır.Karlı bir koyunculuk için koyun sürüleri,büyük oranda mera ile beslenmelidir.Koyunları en iyi şekilde yönetecek,sahip çıkacak ve meradan en yüksek düzeyde yararlanmalarını sağlayacak kişi kuşkusuz çobandır. Dolayısıyla karlı bir koyun yetiştiriciliğinde çoban, önemli bir yere sahiptir.
Bu gün koyun yetiştiricilerin çoğu iyi çoban bulamamaktan ve buldukları çobanların yüksek ücret istemelerinden şikayetçi olsalar da çobanların da zor koşullarda görev yaptığı bilinmektedir.Çobanların ekonomik ve sosyal durumlarını düzeltmek koyun yetiştiriciliğinin gelişmesine ve dolayısıyla Kangal köpeklerinin doğal yaşamlarını sürdürmelerine olumlu etki edecektir.
Kangal köpeklerinin doğal yaşamlarını sürdürebilmeleri için her şeyden önce koyunculuğu karlı ve cazip hale getirmek gerekir.Bu da koyun başına verimi artırmak,yem maliyetini düşürmek ve devletin maddi ve teknik desteği gibi tedbirlerle gerçekleştirilebilir.Koyun yetiştiricisi iyi para kazandığı zaman çobana da hak ettiği ücreti verecektir.Bununla birlikte çobanların refahını artıran tedbirlerin ve teşviklerin uygulanması da gereklidir.Eğitimli ve diplomalı çoban yetiştirilmek üzere; ıslahı,sürü yönetimi doğum ve hastalıklar ile ilgili temel bilgileri öğreten çoban okullarının açılmasında yarar vardır.
|
|
|
» DÜNYADA KANGAL KÖPEKLERİ «
Türkiye'den değişik renk ve tipte çoban köpekleri ilk kez 1960'lı yıllarında Natalka tarafından İngiltere'ye götürülmüş ve orada yetiştirilmeye başlanmıştır.Bu ülkeye giden ilk Kangallar ise 1965 yılında Konya'nın Bakırtolu köyünden alınan Gazi ve Sabahat adındaki erkek ve dişi Kangallardır ve İngiltere'ye Dr.Charmian Steele tarafından götürülmüşlerdir.Amerika Birleşik Devletleri'ne ise değişik renk ve tipte çoban köpekleri ilk defa 1960 lı yılların sonlarında götürülmüşlerdir. ABD'ye götürülen bu köpekler,Türkiye'de görev yapan Amerika'lı Yarbay Bob Ballard tarafından Ankara civarından toplanan,değişik morfolojik yapıdaki köpeklerdir.
Saf kangallar ise 1980'li yılların başında David ve Judith Nelson tarafından Amerika'ya götürülmüş ve aynı kişilerce kulübü kurulmuştur.Her iki ülkeye götürülen değişik renk ve kıl yapısındaki köpekleri için kulüpler kurulmuş ve Anadolu Çoban Köpeği adı benimsenmiştir.Anadolu Çoban Köpeği kulübünden önce İngiltere'de kurulmuş olan Karabaş Kulübü,isim konusundaki iddiasını fazla sürdürmeyerek uluslararası yarışmalara Anadolu Çoban Köpeği adı altında katılmak zorunda kalmıştır.
Bugün Amerika'da 5000'in üzerinde değişik tip ve yapıda Anadolu Çoban Köpeği vardır.Dünyada birçok köpek kulüp derneğin bağlı olduğu,Belçika merkezli Federation Cynologique Internationale (FCI),Kangal ve Akbaş köpeklerini ayrı birer ırk olarak tanımamaktadır.Bu federasyon tarafından kabul edilen sadece Avrupa'da bulunan Anadolu Çoban Köpeği kulüpleridir.Bugün Kuzey Amerika'dan Nambiya'ya çita koruma projesinde kullanılmak üzere götürülen Kangal köpekleri,belgesellerden de izlediğimiz gibi,dünyaya''Anadolu Çoban Köpeği ‘'(Anatolian Shepherd Dog) olarak tanıtılmaktadır.Avrupa ve Amerika'da Kangal köpeğini Anadolu Çoban Köpeği olarak tanımlayan köpek kulüplerinin bu görüşlerinde ısrarlı olacakları ortadadır.Aslında bu kulüpler de Kangalların ayrı bir ırk olduğunun bilincindedirler ancak bu doğruyu kabul etmek çıkarlarına ters düşmektedir.Çünkü ellerinde bulunan değişik tip ve renkteki binlerce köpeğin pazardaki yerini korumak zorundadırlar.Ayrıca dünyada güçlü konumda olan ve sözünü geçiren de onlardır.Bu nedenle Türkiye'de varolan Kangal dernek ve kuruluşları biran önce bir araya gelip kendi federasyonlarını kurmak zorundadırlar.Türkiye'de kurulacak bulunan ve zayıf durumdaki Kangal kulüpleri ile işbirliğine gidip Kangal köpeğinin ayrı bir ırk olduğunu kabul ettirebilir.Uluslararası arenada etkili olmak ve doğruları kabul ettirmek ancak güçlü bir federasyon ile mümkün olabilir. |
